Ο Δημήτρης Παφίλης επι το έργον...
Του Σωκράτη Μουτίδη
«A rule is a rule - ο κανονισμός είναι κανονισμός».
Αυτό τονίζουν συνέχεια στους Έλληνες επαγγελματίες διαιτητές της καλαθοσφαίρισης οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί τους στα σεμινάρια και στις συνεχείς εκπαιδεύσεις που γίνονται. Στο μπάσκετ η διαιτησία δεν είναι εύκολη και απαιτεί εγρήγορση και παρατηρητικότητα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι το μοναδικό ομαδικό άθλημα, στο οποίο ο διαιτητής έχει τη σφυρίχτρα στο στόμα, είναι το μπάσκετ.
Ο μοναδικός διαιτητής που «παίζει» στην Α1 κατηγορία από τη Δυτική Μακεδονία, είναι ο Κοζανίτης Δημήτρης Παφίλης. Λάτρης της καλαθοσφαίρισης, ο Δημήτρης αγωνιζόταν από μικρή ηλικία στην ομάδα του Εθνικού Κοζάνης τις εποχές που εκείνη έπαιζε ακόμα και στην - τότε - Β΄ Εθνική κατηγορία. Όμως όπως συνέβη και στις περισσότερες ομάδες της περιφέρειας, σιγά σιγά η ομάδα εγκαταλείφθηκε με αποτέλεσμα να πέσει στην τοπική κατηγορία και να ακολουθήσει φθίνουσα πορεία. Τότε ο Δημήτρης έπρεπε να πάρει μια απόφαση για το τι θα κάνει, μιας και δεν ήθελε να παρατήσει το «μπασκετάκι», όπως λέει σήμερα, που το αγαπούσε πολύ. «Είμαι άνθρωπος που ότι κάνω μου αρέσει να το κάνω καλά. Οπότε έπρεπε να αποφασίσω αν θα μείνω να παίζω για την πλάκα μου, κάτι που δεν μου ταιριάζει, ή αν θα συνέχιζα να κάνω αυτό που μου αρέσει. Προπονητής δεν ήθελα να γίνω γιατί δεν μου αρέσει να κουβαλάω τα άγχη μου στο σπίτι. Οπότε αποφάσισα να γίνω διαιτητής και έπρεπε να το κάνω καλά, γιατί στη διαιτησία δεν υπάρχει μέση λύση. Στο χώρο μας ή το κάνεις καλά ή δεν το κάνεις καθόλου» μας λέει ο Δημήτρης Παφίλης. Η απόφασή του πάντως να σταματήσει να παίζει μπάσκετ ήταν οδυνηρή και όπως ομολογεί, ακόμη και σήμερα τον πονάει.
Αποφοίτησε από τη σχολή διαιτησίας του συνδέσμου καλαθόσφαιρας Δυτικής Μακεδονίας το 1991. Μέντοράς του ήταν ο γνωστός διεθνής διαιτητής Κανελλάκης, ο οποίος και του κόλλησε το μικρόβιο της διαιτησίας. «Τότε ήμουν 21 ετών. Αν το ήξερα νωρίτερα και μου άνοιγαν τα μάτια, τώρα θα ήμουν διεθνής διαιτητής κάτι που πάντα ήθελα και ονειρευόμουν» λέει ο Δημήτρης. Ολοκληρώνοντας λοιπόν τη σχολή, ξεκίνησε να παίζει αρχικά στα τοπικά πρωταθλήματα και γρήγορα ξεχώρισε. Εμεινε δυο χρόνια στην Β' Εθνική κατηγορία και από το 2004 μέχρι σήμερα διαιτητεύει σε παιχνίδια της Α1, έχοντας αποκτήσει πολύ καλό «όνομα» στο χώρο του.
Κάθε Τετάρτη απόγευμα ο Δημήτρης αγωνιά για το που θα παίξει το Σαββατοκύριακο. Αναμένει να χτυπήσει το τηλέφωνο για να τον ενημερώσουν για το παιχνίδι και να ξεκινήσει την προετοιμασία του. «Μόλις μαθαίνω τον αγώνα που θα διαιτητεύσω επικοινωνώ με το κεντρικό μας όργανο και ζητώ να μου αποσταλούν τα DVD με τους προηγούμενους αγώνες των δυο ομάδων. Πρέπει να παρατηρήσω πως παίζουν οι παίκτες, πως τριπλάρουν, πως κινούνται στο γήπεδο, αν παίζουν δεξιά ή αριστερά, γιατί δεν μπορείς να έρθεις αντιμέτωπος με δυο ομάδες και παίκτες που τους συναντάς πρώτη φορά, χωρίς να έχεις ενημερωθεί για τον τρόπο παιχνιδιού τους» μας λέει ο Δημήτρης. Όλη αυτή η προετοιμασία έχει στόχο να τελειώσει το παιχνίδι με όσο το δυνατόν λιγότερα λάθη από τη διαιτησία. Το λάθος είναι κάτι αναπόφευκτο άλλωστε, γι’ αυτό και όταν τελειώνει ένας αγώνας οι κριτικοί λένε: «καλό παιχνίδι, λίγα λάθη» ή «κακό παιχνίδι, πολλά λάθη».
«Τα περισσότερα που ακούγονται για τους διαιτητές δυστυχώς είναι αρνητικά. Γι’ αυτό και όταν ένα παιχνίδι τελειώνει και έχει πάει καλά ο διαιτητής αισθάνεται πολύ όμορφα» τονίζει ο Δημήτρης. Για να μας δώσει μια γεύση για το πώς αισθάνεται ένας διαιτητής όταν ο αγώνας που σφύριξε δεν πήγε καλά, μας εξιστόρησε ένα περιστατικό που συνέβη σε ένα συνάδελφό του πριν χρόνια κατά τη διάρκεια ενός δύσκολου παιχνιδιού μεταξύ των «αιωνίων αντιπάλων», «υπήρχε μια φάση που σχολιάστηκε πολύ αρνητικά και ακόμη και σήμερα όσοι τη θυμούνται, τη συζητούν αρνητικά. Ο συνάδελφός μου λοιπόν επί μια εβδομάδα ξυπνούσε τρομαγμένος τα χαράματα από τον εφιάλτη που έβλεπε, με φωνές και βρισιές, σηκωνόταν από το κρεβάτι του, πήγαινε στο σαλόνι και έβλεπε στο DVD την επίμαχη φάση. Οπότε έλεγε του εαυτού του καλά να πάθεις ρε ηλίθιε που δεν το σφύριξες! Άκου τα τώρα!». Άλλωστε, όπως συμπληρώνει ο Δημήτρης, ακόμη και σήμερα υπάρχουν φάσεις που δεν ξέρει αν θα έπρεπε να σφυριχτούν ή όχι.
Η ψυχολογία του Δημήτρη Παφίλη όταν σφυρίζει δύσκολους αγώνες είναι ανεβασμένη, όπως μας λέει. Έχει σφυρίξει μέχρι σήμερα πάνω από εβδομήντα αγώνες στην Α1 με δύσκολες και ευτυχείς στιγμές. Η καλύτερή του στιγμή ήταν το πρώτο του παιχνίδι μεταξύ ΑΕΚ και Ηρακλείου και η πιο δύσκολη στιγμή του -όσο και αν ακούγεται περίεργο- δεν ήταν εντός αγωνιστικού χώρου, αλλά «όταν έδινα εξετάσεις στην Πάτρα κι ενώ είχα οριστεί να διαιτητεύσω σε αγώνα κυπέλλου, πέρασα στα αθλήματα και κόπηκα στις ερωτήσεις, γιατί δεν είχα διαβάσει κάποιες διευκρινήσεις. Στεναχωρήθηκα πάρα πολύ γιατί δεν φαντάζομαι πλέον τον εαυτό μου χωρίς σφυρίχτρα στο στόμα».
Αυτή τη στιγμή η Α1 κατηγορία έχει 41 διαιτητές εκ των οποίων οι 22 είναι διεθνείς. Όπως μας λέει ο Δημήτρης Παφίλης, οι Έλληνες διαιτητές είναι από τους καλύτερους διαιτητές καλαθοσφαίρισης στην Ευρώπη και ξεχωρίζουν. Είναι, όμως, ένας χώρος με μεγάλο και συνεχή ανταγωνισμό, γιατί κάθε αγώνας είναι κρίσιμος κι αν δεν διαιτητεύσεις καλά υπάρχει περίπτωση να μείνεις πίσω και να σου πάρει άλλος συνάδελφος τη θέση. «Κάνουμε τέσσερις φορές την εβδομάδα προπόνηση και είμαστε σε εγρήγορση και καλή φόρμα για να αποφύγουμε τραυματισμούς και άλλα δυσάρεστα, τα οποία μπορούν να μας κρατήσουν έξω για καιρό. Γι’ αυτό και απαιτείται καλή προετοιμασία πριν τους αγώνες γιατί αν παίξεις καλά θα συνεχίσεις, αν όχι μένεις λίγο πίσω. Άλλωστε όσο πιο ψηλά φτάνεις στο χώρος της διαιτησίας, τόσο δυσκολότερα είναι τα πράγματα. Είναι σαν το χωνί αλλά ανάποδα, μπαίνουν πολλοί, αλλά στη κορυφή μένουν λιγοστοί, οι καλύτεροι» εξηγεί.
Η ΕΚΑΣΔΥΜ (Ένωση Καλαθοσφαιρικών Σωματείων Δυτικής Μακεδονίας) διοργανώνει σχολές διαιτησίας κάθε δυο χρόνια, στις οποίες μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή άνδρες και γυναίκες από όλη τη Δυτική Μακεδονία. Κάθε σχολή διαρκεί τρία Σαββατοκύριακα και μετά την αποφοίτηση, οι διαιτητές σφυρίζουν αγώνες τοπικών κατηγοριών και κατόπιν εξετάσεων ανεβαίνουν κατηγορίες. «Όσο καλύτερα θα παίξεις τόσο ψηλότερα θα πας» είναι μια από τις κουβέντες που λένε στους νέους διαιτητές οι εμπειρότεροι και βέβαια δεν παραλείπουν να τονίζουν συνέχεια τα λόγια των Ευρωπαίων συναδέλφων τους, να ακολουθούν δηλαδή κατά γράμμα τον κανονισμό.
Κάτι αδιανόητο για το Δημήτρη Παφίλη είναι οι κατηγορίες που ακούγονται εναντίον των διαιτητών από στελέχη ομάδων. «Φωνάζουν πως τους κυνηγάει η διαιτησία και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το λένε αυτό. Κανένας διαιτητής δεν θέλει να χαλάσει τη φήμη του και να κατηγορηθεί ότι «πούλησε» ένα παιχνίδι. Κι επειδή όλοι οι διαιτητές αγαπούν το μπάσκετ, ξέρουν καλά πως αν κάνουν κάτι τέτοιο θα χάσει μόνο το μπάσκετ και κανείς άλλος» μας λέει με αγανάκτηση.
Κάτι ακόμη που τον εξοργίζει είναι πως η Δυτική Μακεδονία δεν έχει μια ομάδα που να παίζει σε επαγγελματική κατηγορία, «νομίζω πως είναι αδικαιολόγητο αυτό και πρέπει κάποια στιγμή οι δεκάδες μικρές ομάδες που υπάρχουν να ωριμάσουν και να στραφούν σε συνενώσεις, προκειμένου να γεννηθεί μια ισχυρή ομάδα και τρεις μικρότερες για να καλλιεργούν τους παίκτες, οι οποίοι στη συνέχεια θα απορροφηθούν από τη μεγάλη ομάδα που θα υπάρχει». Διαιτητής πρότυπο για τον Δημήτρη Παφίλη είναι ο διεθνής Νίκος Πιτσίλκας, ο οποίος μπαίνει στο γήπεδο και «έχει αρχοντιά! Βλέπεις πως το παιχνίδι είναι δικό του γιατί τον σέβονται».
Όλοι οι διαιτητές ονειρεύονται να έρθει η στιγμή που στο παιχνίδι που θα σφυρίξουν θα τους περιμένει με σεβασμό το γήπεδο. Το σεβασμό που εμπνέει ένας καλός διαιτητής τον διαπιστώσαμε, όταν κατά τη διάρκεια της συνέντευξής μας με τον Δημήτρη Παφίλη στο κλειστό γυμναστήριο της Κοζάνης, παίκτες και παράγοντες ομάδων που βρίσκονταν εκεί του μιλούσαν με σεβασμό και η χειραψία τους ήταν ζεστή και εγκάρδια. Το σεβασμό αυτό τον απέκτησε μέσα από τη μεγάλη του αγάπη για το μπάσκετ και την αφοσίωσή του στο άθλημα, γι’ αυτό και η σύζυγος του «παραπονιέται» και του λέει συχνά «εσύ δεν παντρεύτηκες εμένα, το μπάσκετ παντρεύτηκες!».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου